د.جەمال محەمەد: هۆكاری توشبوون بەشەكرە، كەم جوڵەییە



تایبەت " تەندروستی"

شەكرە ئەو نەخۆشیەیە لەكاتی تووشبوون چاكبوونەوەی تەواوەتی نیە، بەهۆی زۆربوونی لەجیهان و مەترسیەكانی ئەو نەخۆشیە رێكخراوە جیهانیەكانی تەندروستی لە (14-11-1991) ئەو رۆژەیان دیاری كرد بەرۆژی جیهانی شەكرە، وەك رێزلێنان لەیادی لەدایكبوونی زانا (فریدریك بانتنگ) كەئەو زانایە رۆڵی هەبووە لەدۆزینەوەی دەرمانی ئەنسۆلین.

نەخۆشی شەكرە یەكێكە لەنەخۆشیە بەربڵاوەكانی جیهان، بەرێوبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی پلانی ساڵی داهاتووی بریتی دەبێت لەخۆپاراستن پێش چارەسەركردن،  لەئێستادا لەهەرێمی كوردستان  بەرنامەی هەمەجۆری تەندروستی هەیە بۆ ئاشناكردنی نەخۆشیەكە و رێگریكردن لەتەشەنەسەندنی لەناو هاوڵاتیان.

وەك كاری هەمیشەی  بەڕێوبەرایەتی تەندروستی سلێمانی لەڕۆژی جیهانی شەكرەدا لەم ڕاپۆرتەدا جۆری نەخۆشیەكە و شێوازەكانی و نیشانەكانی لەووتەی پسپۆرانەوە دەخاتە روو.   

لەبارەی مێژوی نەخۆشیەكەوە د. جەمال محەمەد ساڵح پسپۆڕی نەخۆشی شەكرە و كوێرەگلاندەكان تایبەت بەسایتی " تەندروستی" راگەیاند: نەخۆشیەكە نەخۆشیەكی كۆنە و لەڕابردووداهەبووە و مێژوویەكی درێژی هەیە،لەهەمانكاتدا نەخۆشی سەردەمیشە، ئامارەكان پێمان دەڵێن ئەم نەخۆشیە بووە بەدوو هێندە بەراورد بەساڵەكانی هەشتا و نەوەدەكانی رابردوو،لەچەند ساڵی داهاتووشدا نەخۆشییەكە زیاد دەكات،ئێستا لەسەد كەس نزیكەی نۆ كەس نەخۆشی شەكرەی هەیە لەجیهاندا، ئامارەكان  زیاتر دەبن لەچەند ساڵی داهاتوودا.

ئەو پزیشكە وتیشی: هۆكاری زۆربوونی نەخۆشی شەكرە كەم جوڵەیە لەتاكەكاندا، كەزۆرینەی خەڵك لەژیانی گوندەكانەوە هاتوونەتە ناوشارەكان و لەژیانێكی پڕ ووزە و چالاكی جۆربەجۆری جەستەییەوە هاتونەتە نێو ژیانی شارستانیەتەوە كە ئوتومبێل بەكاردەهێنن بۆ هاتووچۆ و هەوەرها ئەوخواردنانە دەخۆن كەخێرا دروست دەكرێن و چەورییان زۆر تێدایە و كوالێتیان باش نیە،یاخود شەكریان زۆر تێدایە، پێكەوە هۆكارە خواردەمەنیەكان و هۆكارەكانی شێوازی ژیان كەزۆر ناجوڵێن هۆكاری نەخۆشی شەكرەیە، لەهەمانكاتدا ئەگەركەسەكە هۆكاری بۆماوەیی هەبێت بۆ نەخۆشیەكە ئەگەری توشبوون بە نەخۆشیەكە زۆر زیاد دەكات.

د.جەمال محەمەد زیاتر روونیكردوەو و وتی: هۆشیاری تاك زۆر زۆرگرنگە ،بەڵام تاك هەموو جارێك ناتوانێت  خۆی هۆشیاربكاتەوە،پێویستە وەزارەتی تەندروستی و دەزگا تەندروستیەكان و دەزگاكانی ڕاگەیاندن و ڕێكخراوە ناحكومیەكان هەموویان پێكەوە بەهەماهەنگی بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئەو نەخۆشیە كاربكەن، بەڕاستی ئەم نەخۆشیە لەوڵاتانی پێشكەوتوو بودجەیەكی زۆرگەورەی بۆتەرخان دەكرێت لەلایەن حكومەتەوە.

عائیشە فەتاح پەرستار لەسەنتەری شەكرە و كوێرە گلاندەكان لەسلێمانی لەبارەی پەیوەندی پكشنینی پەستانی خوێن بە نەخۆشی شەكرەوە  وتی: شەكرە و پەستانی خوێن دەتوانرێت بوترێت دوو هاوڕێی یەكترن لەكەسێكدا بەتایبەت كەدەچنە تەمەنەوە یاخود كێشیان زۆر دەبێت، یاخود ئەو ژنانەی لەكاتی دووگیان بووندا دووچاری تووشبوون بەنەخۆشی شەكرە دەبن.

ئەو پەرستارە ئاماژەی بەوەكرد لە80%ی كێش زۆرەكان كەتووشی نەخۆشی شەكرە دەبن دووچاری بەرزەپەستانی خوێن دەبن، بەدەرلەوانەی بەهۆی بۆماوەییەوە دووچاریان بووە، ئەوكەسانەی هیچ زانیارییەكی تەندروستیان لەسەر خۆراك و خواردنەوەكان نیە زیاتر توشی نەخۆشی شەكرە و بەرزەپەستانی خوێن دەبن وەك لەكەسێكی ئاسایی كەوەرزش دەكات و بەرنامەیەكی تەندروستكارانە پەیڕەودەكات.

دێرین ئەحمەد بەڕێوبەری كارگێڕی سەنتەری شەكرە وكوێرەگلاندەكان تایبەت بۆ سایتی "تەندروستی" باس لەڕۆڵی سەنتەرەكەیان لەچارەسەر و ڕێنمایی كردن بەهاوڵاتیان لەچەند ساڵی ڕابردوو دەخاتەڕوو و دەڵێت: ساڵانە لەڕۆژی جیهانی شەكرەدا كۆمەڵێك چالاكی زانستی ئەنجام دەدرێت،سەنتەری شەكرەی سلێمانی بەدەرنیە لەوجۆرە چالاكیانە و بەكۆمەڵێك چالاكی ئەم یادە دەكاتەوە،یەكێك لەچالاكیەكانیان ئەنجامدانی پشكنینی پەستانی خوێن و پشكنینی شەكرەیە بەبێ بەرامبەر لەگەڵ پێدانی ڕێنمایی خۆراكی و پزیشكی بەتایبەتی بۆ ئەمساڵ ئیشیان لەسەر شەكری شاراوە كردووە لەناو ماددە خۆراكیەكان لەگەڵ پێدانی ڕێنمایی گشتی بەهاوڵاتیان.

سەنتەری شەكرە و كوێرە گلاندەكان بەدەرلەوەی سەنتەرێكە بۆ چاودێری كردنی ئەو نەخۆشانەی تووشی شەكرە بوون و كۆنتڕۆڵ كردنیان، سەنتەرێكیشە بۆ هۆشیاركردنەوەی هاوڵاتیان و بۆ توێژینەوەی زانستی، كەلەڕێی سەنتەرەكەوە سەدان سیمینار و چالاكی زانستی ئەنجام دراوەو هاوڵاتیانیش سوودی زۆریان لێ بینیوە.

ڕاگەیاندنی تەندروستی سلێمانی




ئه‌م بابه‌ته 1185 جار خوێنراوه‌ته‌وه‌‌


AM:11:07:15/11/2018